Rahmi Koç Müzesi’ne Yenikapı 12 rekonstrüksiyonu demirledi

MDN İstanbul

Türkiye’nin ilk ve tek sanayi müzesi olan Rahmi M. Koç Müzesi’ne, Yenikapı Batıkları Kazası ve Konservasyon Projesi kapsamında, Theodosius Limanı’nda gün ışığına çıkan 37 baktıktan biri olan Yenikapı 12, rekonstrüksiyon çalışmaları sonrasında demirledi. Tarihi, milattan sonra 9’uncu yüzyıla dayanan Yenikapı 12, o dönemde kıyı denizciliği yapan küçük bir ticaret teknesi. Tekne, 7 metre uzunluk ve 2,3 metre genişliğe sahip. Ayrıca geminin kontrol mekanizması ise iki omuzlu dümenle sağlanıyor.
İstanbul Üniversitesi adına Yenikapı Batıkları Kazısı ve Konservasyon Projesi kapsamında Yenikapı Batıkları Kazısı ve Konservasyon Projesi’nin başkanlığını yürüten Prof. Dr. Ufuk Kocabaş ve Dr. Işıl Özsait Kocabaş başkanlığındaki ekip tarafından ortaya çıkarılan Yenikapı 12, içinde bulunan bir sikkeye göre MS 9. yüzyıla tarihlenen ve kıyı denizciliği yapan küçük bir ticaret teknesi.
İmparator I. Thedososius döneminde (MS 379-395) Konstantinopolis’in Marmara kıyısına şimdinin antik Lykos (Bayrampaşa) nehrinin kumla doldurduğu ve günümüz kıyı çizgisinden 300 metre kadar içeride kalan bu eski doğal koyda kurulan Theodosisus Limanı, kentin en büyük ticari limanıdır. Arkeolojik çalışmalar sonucu ortaya çıkarılan Yenikapı 12, 37 batıktan taşıdığı yük, amforalar, mürettebatın kişisel eşyaları ile ön plana çıkıyor.
Yenikapı 12 inşasında, yapılan analizler sonucu ağırlıklı olarak beş farklı ağaç cinsi kullanılmış. Farklı özellikteki ağaçlar tekne elemanlarının kullanım yerlerine uygun dayanımı sağlayacak şekilde seçilmiş. Dış kaplamalar kestane; postalar ve yelken yatağı dişbudak; ahşap çivilerde kırmızı meşe; döşeklerde meşe ve ceviz, omurga ve kavelalar gürgen; çapa tahtası ve iç kaplamalar meşe ağaçlarından işlenmiş.
Batık içinde bulunan kiraz ve şeftali meyvelerinin çekirdekleri, kentin kuruluşunun yıldönümü olan ‘Mayıs Festivali’ne yiyecek içecek getirdiğini işaret ediyor. Aynı zamanda bu aylar Marmara Denizi’nde patlak veren ani lodos fırtınaların mevsimi olduğundan teknenin rıhtımdan ayrıldıktan hemen sonra ya da mendireklerden çıkmadan liman içinde biraz ilerlediğinde güneyden gelen böyle bir fırtına sebebiyle battığı ve kalkan kumun geri çökelmesi sırasında batan teknenin üstünün örtüldüğü düşünülüyor.

Marmaray kazılarında
ortaya çıktı

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Taşınabilir Kültür Varlıkları Koruma ve Onarım Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ufuk Kocabaş, Yenikapı 12 gemisinin, bin 200 yıllık bir geçmişe sahip olduğuna işaret ederek, “Yenikapı 12 gemisi, İstanbul Arkeoloji Müzelerinin Yenikapı’da gerçekleştirdiği Marmaray kazıları sırasında 2007 yılında ortaya çıkmış bir batık. Arkeoloji Müzesi ile yapılan protokoller kapsamında, üniversitemiz bu batığın belgelendirme çalışmalarını, yerinden kaldırma çalışmalarını ve yapım teknolojisini çalıştı,” dedi.
55 bin euroluk finans
desteği sağlandı
Rekonstrüksiyon çalışmalarına ilişkin bilgi veren Kocabaş, “Sonrasında, Işıl Özsait tarafından doktora tezi kapsamında geminin rekonstrüksiyon çalışmaları yapıldı. Bunun ardından da Üniversitemizin de partneri olduğu bir Avrupa Birliği Projesi kapsamında bu geminin imalatı fonlandı,” şeklinde konuştu. “LIMEN: Ege’den Karadeniz’e Kültürel Limanlar” başlıklı proje kapsamında sağlanan 55 bin euroluk finansal destekle, geminin inşaatına başladığını anlatan Kocabaş, “Yaklaşık 1,5 yıl içerisinde, proje tamamlandı. Gemiyi 2017 yılında Tuzla’da denize indirdik. Deniz’de bir müddet kullandıktan sonra rekonstrüksiyonu için İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne taşındı. Yaklaşık olarak 1 yıl boyunca, 400 bin ziyaretçi tarafından fotoğraflanan gemi ilgi odağı oldu. Şu anda 2018’in sonlarında Yenikapı 12 gemisini, Rahmi M. Koç Müzesi’ne sergilenmek üzere getirdik,” dedi.

Bunu Paylaşın