Öğrenciliğimizde bilindik problemdir; 13 tonluk bir havuzu, 4 musluk 4 saatte dolduruyor, her biri saatte 1 ton boşaltan 2 musluk çalışıyorken, 4 saat sonra havuzda kaç ton su vardır?
Belki bu yüzdendir; Havuz Kulüpleri dendiğinde aniden gerilmemiz… Yaşayan bilir; kişi önce bir gerilir, sonra düşünür ya da aniden gülebilir… Bu gülüş sinirden mi, neşeden mi tahmin edersiniz. Tek olayda dört mevsimlik duygu yaşarsınız. Sonunda size düşen ne mi? Sinirlerinizin laçka olmasına mani olmak zira gelecek yıl yine aynı nakarat…
Havuz kulüpleri sistemini, daha önceki yazılarımızda paylaşmıştık, artık neredeyse herkes havuz kulüplerinin artısını, eksisini biliyor. Değişen ticaret kuralları bu Kulüpleri şeffaflaşmaya evirdi ve kemikleşmiş asırlık kuralları, kaideleri, yazılı olmayan ama uyulması gereken kurallarında esnemeye başladılar. Sigortacılık sektörünün en büyük reasürans anlaşmasına sahip bu sistemde geçtiğimiz aylarda, yıllardır resürans anlaşmalarını tek başına yürüten brokerlik firmasına bile bir kardeş geldi. Kapalı kutu olmaktan çıktı. Şimdi de aşağıdaki kurallara dair (en göze çarpan) değişiklikler konuşulmaya başlandı:
– Ayrılık aidatları (release calls)
– Hakim kulüp kuralları (holding club)
Bu değişiklikler hemen de olabilir, önümüzdeki 3-5 senede de… Ama zaten geçtiğimiz yıllarda bu hususlara brokerler marifeti ile çözüm sağlanıyordu, öyleyse buradan yapacağımız çıkarımda mevzu edilen değişiklikler ‘daha erken bir zamanda yürürlüğe girecek’ dersek yanılmayız.
Peki hangi Kulüpler, ne kadar etkilenecektir? Başta bu iki öğe üzerinde duralım konu sonlara doğru netleşecektir:
Ayrılık aidatları
Burada ayrıntısına girmeden değişikliği belirtmekte fayda var. Kısaca bir Kulüpten çıkınca (başka kulübe geçince) geçmişe dönük 3 yılın açık seneleri için değişik prim yüzdelerinde prim ödeme anlamına gelir. Britannia ve Shipowners gibi Kulüpler kaldırmasalar da uygulamada zaten sıfırladıklarından, diğer 11 Kulübü etkileyecektir. Bir nevi trafik cezası gibi bir uygulamadır ve eleştiri oklarının asıl hedefinde bu durur. Teklif edilen değişikliğe göre gidilen Kulübün çıkılan Kulübe kendi garanti mektubu vermesi ve sadece havuz sisteminden çıkıldığında ödemeye çevrilmesi şeklinde özetlenebilir.
Hakim kulüp
Gidilen Kulüp, çıkılan Kulüpten parasal anlamda daha ekonomik şartlar sağlayamaz prensibi. Avrupa Birliği Rekabeti Önleyici Anlaşması’na göre istisna bir uygulama olsa da görünüşte kartel eleştirilerinin hedefinde olmaktan kurtulamıyor. Şimdi uygulamaya koyulacak prensip anlaşmasına göre ise; 20 Şubat yenileme şartlarının geçerli olmaması için çıkılan Kulübe, çıkma kararının Eylül sonuna kadar verilmesi zorunluluğu geliyor. Çok bilinmez ama hali hazırda havuz Kulüplerinde olanların ‘şubat ayı şartları benim için geçerli değildir’ bildirimi yapması gerekmektedir. Aksi taktirde şubat ayında ne teklif edilirse kabul edilmek zorundadır (hep böyleydi). Ama bu neredeyse hiç uygulanmazdı, genelde brokerler pazarlığa başlayabilmek için bu bildirimi armatör adına gönderirlerdi.
Yukarıda anılan değişikliklerin yanında kiracı mesuliyetleri ve proje işleri (boru ve kablo hatları döşeme gibi) gibi uzmanlık gerektiren operasyonel kapsam sigortalarında da değişikliklere gidilmiştir.
Her ne kadar armatörler ve diğer havuz dışı sigortacılar için iyi haber gibi gözükse de şahsım adına havuzlama gereği duyulan Costa Concordia ve Sanchi gibi kazaların yüzmilyonlarca harcama gerektiren ve özellikle çevre ve insani tazminatlar konusunda büyük kolaylıklar getiren bu uygulamaların kaldırılmasının karşısındayım. Boğazkesen rekabet kurallarının işlediği ortamlarda şirketlerin ayakta kalması zorlaşırken servis kalitesinde büyük düşüşler yaşandığı aşikâr. Bazı sabit prim sigortacıların son dönemde yaşadığı zorluklarsa (ani prim artışları, birleşmeler, işten çıkarmalar vs) ortada.
Yumuşatılması elbette önemlidir ama Kulüplerin de yaşaması gerekmektedir. Bu durumdan en çok etkilenecekler, ayrılış aidatlarının çok yüksek olması ve neredeyse evlenince bir nevî hapis hayatı yaşanılan; American Club, London Club, Gard ve North of England gibi büyük Kulüpler olacaktır.
