Türkiye ile G. Kore arasındaki siyasi ilişkiler 11 Ağustos 1949’da ülkemizin Kore Cumhuriyeti’ni bağımsız bir devlet olarak tanımasıyla başlamıştır. Kore Savaşı’na bir tugayla katılmamız ikili ilişkilerimize olumlu bir hava getirmiş ve Mart 1957’de diplomatik ilişkiler kurulmuştur.
G. Kore ile Türkiye arasında siyasi alanda herhangi bir sorun bulunmamakla birlikte, 2000’li yıllara kadar üst düzey temaslarda eksiklik yaşanmıştır.
Siyasi ilişkilerde yakalanan ivmeye karşın, ekonomik ve ticari alanda halen arzu edilen ilişkinin tesis edildiğini söylemek güçtür. İkili ticaret hacmi potansiyelinin gerisindedir ve büyük oranda ülkemiz aleyhine olan ticaret açığı devam etmektedir.
Aralarında Hyundai, Daewoo, LG, KT&G gibi şirketlerin de yer aldığı 162 Koreli firmanın ülkemizde başta otomotiv, bilişim ve elektronik, madencilik, turizm ve imalat sanayi olmak üzere çeşitli alanlarındaki kümülatif yatırım toplamı 550 milyon dolardır. Söz konusu firmalar ağırlıklı olarak toptan ve perakende ticaret, tafl›mac›l›k ve sat›fl alanlarında faaliyet gösteriyor.
Güney Kore’nin ekonomisi
Son otuz yılda dünyanın en hızlı büyüyen ve gelişen ekonomileri arasında yer alan G. Kore, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) desteği ve ekonomik alanda gerçekleştirilen reformlar sayesinde 1997-1998 Asya Krizi’ni kısa sürede atlatarak 2000’li yılların başında yeniden istikrara kavuşmuştur. Söz konusu kriz nedeniyle 1998 yılında 7,607 dolara gerileyen kişi başına milli gelir 2011 yılında 29,865 dolara yükselmiştir.
2000 yılından itibaren her yıl ortalama yüzde 4,7 büyüyen Kore ekonomisi, 2008 yılında ABD’de başlayan ve etkileri yılsonunda tüm dünyada hissedilmeye başlanan finansal krizin etkilerinden kurtulamamıştır. Ekonomisinin yüzde 55’i ihracata dayalı olan G. Kore, küresel ekonomik krizin yaralarını 2009 yılının ortalarından itibaren sarmaya başlamıştır.
G. Kore’nin, 2011 yılında gösterdiği güçlü bir ekonomik performans ile GSYİH’si 1,5 trilyon dolara ulaşmış olup GSMH 1.1 trilyon dolar, büyüme hızı da yüzde 3.7 olmuştur.
Güney Kore gemi inşa sektörünün öncü ülkesi olarak her türlü gemi üretiminde tecrübesi ve know-how yetenekleriyle dünya lideri konumunda bulunuyor. 2011 yılında 13,55 milyon groston CGT ile tüm dünyadaki yeni gemi inşanın yüzde 48,2’si Güney Kore’de yapıldı.
Türkiye ile Güney Kore Cumhuriyeti arasındaki ticaret hacmi son 10 yılda yüzde 279 artış göstererek 5 milyar 506 milyon 897 dolara çıktı.
DEİK’in verilerinden derlenen bilgiye göre, Türkiye’nin Güney Kore’ye olan ihracatı 2003 yılında 78 milyon 126 bin dolar iken 2011 yılında bu rakam 445 milyon 150 bin dolara çıkarak son 10 yılda yüzde 469 artış gösterdi. Buna karşın Türkiye’nin Güney Kore’den ithalatı 2003 yılında 1 milyar 374 milyon 736 bin dolardan 2011 yılında 5 milyar 61 milyon 747 dolara çıkarak yüzde 268 artış kaydetti.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi ise 2003’de 1 milyar 452 milyon dolardan 2011’de 6 milyar dolara çıkarak yüzde 300 artış göstermiş oldu. Uzakdoğu’da ikinci büyük ticaret ortağı olan Güney Kore’den, Türkiye’nin ithal ettiği başlıca ürünler makine ve ulaşım araçları (yüzde 54), kimyasallar (yüzde 14), demir-çelik (yüzde 9) ve tekstil ürünleri (yüzde 7).
Türkiye’nin bu ülkeye ihraç ettiği başlıca kalemler ise etilen ve profilin gibi petrol gazları (yüzde 27), makine ve ulaşım araçları (yüzde 19), gıda ürünleri (yüzde 13), tekstil (yüzde 10), bakır, çinko, mermer gibi maden cevheri (yüzde 7).
Gemi inşada dünya lideri
Gemi inşa ve savunma sanayi sektöründe dünya lideri olan Güney Kore ile Deniz Kuvvetleri alanında işbirliği fırsatları da değerlendirilmesi gereken önemli bir konu olarak görülüyor. Türkiye ve Güney Kore arasında karşılıklı yatırımların artırılmasının yanı sıra Türk ve Güney Kore’li firmaların gelişmekte olan pazarlarda (müteahhitlik, hizmet sektörleri gibi) işbirliği yapmaları yönünde de girişimlerin önünün açılması gerektiği değerlendiriliyor.
Güney Kore’den Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısı her yıl artış trendi gösterse de Güney Kore’nin 50 milyonluk nüfusu göz önünde bulundurulduğunda, söz konusu artış istenilen düzeyde değil. Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği’nden edinilen bilgilere göre Güney Kore’den Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısı 2011 yılında yüzde 22 artarak 170 bin kişiye ulaştı.
Ticaretin önü açık
Türkiye ile Güney Kore arasındaki ekonomik ve ticari ilişkiler çerçevesinde Ticaretin Geliştirilmesi, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması, Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması, VII. Dönem KEK Protokolü, Üçüncü Ülkelerde Müteahhitlik Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Anlaşması, Nükleer Güç Projesine İlişkin İşbirliği Mutabakat Muhtırası imzalandı.
Türkiye ile Güney Kore arasında 2011 yıl sonu itibariyle 6 milyar doların üzerinde dış ticaret hacmi gerçekleşirken, bunun 550 milyon dolarını Türkiye’nin Kore’ye ihracatı, 5,5 milyar dolarını da Kore’nin Türkiye’ye ihracatının oluşturduğunu kaydedildi.
Dış ticaret hacminde Türkiye aleyhine önemli bir dezavantajın olduğu gözlenirken, gündemdeki Serbest Ticaret Anlaşması’nın imzalanması ile Türkiye’den Kore’ye yapılacak ihracatlarda yeni ürün segmentlerinde önemli miktarda artış bekleniyor. Bazı tarım, tekstil, deniz ürünleri ve buna benzer birtakım sanayi ürünlerinin ihracatının olanak dahilinde olacağı görülüyor.
Kore’den Türkiye’ye yeni yatırımların gelmesiyle birlikte Türkiye’de ilave katma değerli ürünler şekline dönüşebilecek bazı yüksek teknoloji mamullerinin de Türkiye’den ihracatına olumlu katkıda bulunabilecek. Bunun yanı sıra Türkiye’deki mevcut bazı ortaklık yatırımlarının ürettiği ürünler Kore’ye olan ihracata olduğu kadar, üçüncü ülkelere yapılan ihracatlarla dış ticaret açığının daralmasına imkan tanıyacak. Kore ile yeni iş kolları anlamında enerji, demir çelik, gemi inşa sanayi, turizm ve diğer birçok sanayi kolunda işbirliği fırsatları bir hayli daha gelişecek.
Yeni çıkan teşvik yasası ile Türkiye’deki Kore yatırımlarının artığı gözlenirken Serbest Ticaret Anlaşması yürürlüğe girmesiyle, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2-3 yıl içinde 10 milyar dolar seviyesinin üzerine çıkacağı bekleniyor.
