Türkiye’nin son üç yıldaki (2014-2015-2016) büyüme oranı ortalaması yüzde 4,8’dir. OVP’ye göre 2017’de yüzde 5,5 büyümesi bekleniyor, bu gerçekleşebilir çünkü KGF kredileri, sektörel teşvik ve vergi indirimleri, bunların tetiklediği iç talep büyümeye önemli katkı sağlamış görünüyor. Katkı sağlayan diğer etken ise, önemli bir ihracat kapımız olan Avrupa’daki toparlanmadır.
2018 yılı için IMF’nin büyüme tahmini yüzde 3,5!
OVP 2018-2019 yılları için de yüzde 5,5 oranında büyüme öngörüyor. IMF ise yayınladığı raporda büyümenin yüzde 3,5 olacağını söylüyor. Neden böyle bir fark oluştu? Sebebi çok basit: Türkiye dış finansmana bağımlı bir ülke. 2018’de FED’in hem faiz artırımına devam edeceği hem de bilanço küçülteceği biliniyor, Atlantik’in diğer tarafındaysa Avrupa Merkez Bankası parasal genişlemeyi kısacak diyebiliriz. Haliyle dövizin yükselmesi ve Türkiye’nin dış finansmana bugünkü kadar kolay ulaşamaması muhtemeldir. Bu durumda 2018 hedefi olan yüzde 5,5’lik büyüme gerçekleşmeyebilir. Eğer bu hedef gerçekleşmez ise, OVP’de yazılı olan yüzde 9,5’lik enflasyon hedefi yüzde
8-9 arasına düşer. Unutmadan belirtelim; 2023 hedeflerinde büyümenin sürdürülebilir şekilde yüzde 7 olması planlanmıştı.
Velev ki, hedeflenen yüzde 5,5’lik büyümeye ulaşıldı, bu defa farklı bir endişe doğuyor. Türkiye’nin kredi notu üzerinde yaratabileceği negatif etki. OVP’deki değerlere göre yüzde 5,5 büyümeyle; bütçe açığı/GSYH dengesinin yüzde 2 civarında olması bekleniyor. Kanımca bu iyimser bir tahmin. Eğer bütçe açığı beklenildiği gibi 61 milyar TL olursa, bahse konu oranın yüzde 2-2,5 arasında gerçekleşmesi muhtemeldir. Bütçe açığı/GSYH oranındaki yükseliş Türkiye’nin kredi notunun temel desteği olan mali düzen üzerinde ciddi baskı yaratır. Bu da kredi notu açısından olumsuz bir gelişmedir.
2023 yılında işsizlik düşer mi? İhracat artar mı? Milli gelir ne olacak? Sorular, sorular…
2016 yılında işsizlik oranı yüzde 10,9’du. OVP’ye göre 2020’de yüzde 9,6 olacak! Buraya kadar makul, iyi de 2023 hedefi neydi? Yüzde 5! Sizce işsizliğin üç yılda yüzde 4,6 düşürülmesi mümkün mü?
2013 yılı ihracat hacmi 162 milyar dolardı. OVP hedeflerine göre 2020’de ihracat hacmi yüzde 20,3 yükselerek 195 milyar dolara çıkacak. Eğer 2020 hedefi gerçekleşirse, 2023 yılında 500 milyar dolara tırmanması için ihracatın üç yılda yüzde 156,4 yükselmesi lazım. İyi de ihracat 2015 yılında yüzde 10, 2016’da ise yüzde 1 düşmüştü.
2013’te kişi başına milli gelir 12.480 dolardı. OVP’deki 2020 hedefiyse 13.024 dolar yani yüzde 4,4 artmış. Peki, 2023 hedefi nedir? 20.000 dolar! Üç yılda yüzde 53,5 yükselmesi gerekiyor!
2023 hedeflerinde cari açığın, cari fazlaya dönmesi bekleniyor. 2016 yılında cari açık; 32,6 milyar dolardı. 2015’te 32,1 milyar dolar, 2014’te ise 43,6 milyar dolardı. 2020 yılı cari açık hedefiyse 41,9 milyar dolar. 2020-2023 arası cari açığın, cari fazlaya dönüşmesi için sihirli bir değnek ile açığın 42 milyar dolarlık bölümünün yok olması gerekiyor. Bu nasıl olacak?
2023 hedefleri içinde 46 milyon turist ağırlayıp, 50 milyar dolar gelir sağlanması öngörülmüştü. 2003-2016 yılları arasında turizmden sağlanan en yüksek gelir seviyesi 34,53 milyar dolardı. 2014 yılındaki bu zirveden kademeli olarak çekilme oldu. 2017 beklentisi ise, 27 milyar doların altında. 2020 hedefine ulaşmak için altı yılda kabaca iki katına çıkması gerekiyor.
