Dünya siyasi konjonktüründe artan gerilim ve jeopolitik risklerin yanı sıra iç siyasi ve ekonomik gelişmelere karşın, Ağustos sonunda (gazetemiz baskıya giderken) dolar hızla değer kaybederek son iki ayın en düşük seviyesi olan 3,49 TL’ye geriledi
Uzmanlara göre, kurun 3,47 TL’lere kadar gevşemesi muhtemel. Borsa İstanbul ise dünya borsalarındaki genel satıcılı seyre aldırmadan yükselişini sürdürüyor ve 110 bin puana dayanmış durumda. Peki ortadaki bütün risklere karşın Türk piyasalarını diğer ülke piyasalarından pozitif anlamda ayrıştıran ve erken bayram yaşanması sağlayan ne? Bu sorunun cevabı için isterseniz “büyük resme” bir bakalım. ABD Başkanı Donald Trump’ın ekonominin yolunda gitmesi için gereken kritik yasaları geçiremeyeceği endişeleri ve K.Kore ile yaşanan gerginlik özellikle ağustos ayının ikinci yarısında küresel piyasalar üzerinde ciddi baskı yarattı. Bu kapsamda ABD hisse senedi endeksleri yaklaşık olarak bir ayın en düşük seviyelerine geriledi. Kısa bir süre önce tek hanelere demir atarak son yılların en düşük seviyelerini test eden ve piyasalarda “korku göstergesi” olarak bilinen VIX Endeksi bu olaylarla birlikte 15 seviyesi civarına sıçradı. Risklere karşı korunma araçları olarak adledilen altın ve Amerikan tahvilleri de alıcılı bir tablo sunuyor. Bütün bunlara karşın küresel mali piyasalarda henüz çok büyük çaplı bir satış dalgası da yaşanmıyor. Bunun nedeni olarak da ABD Merkez Bankası FED’in üyelerinin son toplantılarında da belirttikleri üzere ultra-gevşek likidite koşulları risk iştahının azalmasını engellemesi gösteriliyor. Uzmanlar, gelişmekte olan ülke piyasalarının Trump ve K.Kore kaynaklı risklere karşın tabiri caizse taş gibi kuvvetli kalmalarını da bu faktöre bağlıyor.
Yazımızın girişinde de değindiğimiz gibi, bu dönemde Türk mali piyasaları beklenmedik bir şekilde iyimser bir görünüm kaydediyor. Dolar önemli bir psikolojik eşik olan 3,50 TL’nin altına iniyor, Borsa İstanbul 110 bin puanı zorluyor, 10 yıllık tahvilin bileşik faizi yüzde 10,63’lere kadar geriliyor. Normalde bu tarz piyasa hareketlerinin ardında somut mânâda önemli bir haber ya da gelişme olması gerektiğine dikkat çeken uzmanlar, böyle bir haber akışı olmadığı gibi, Almanya ile yaşanan gerginliğin AB ilişkilerini olumsuz etkileme ihtimalinin arttığı bir dönemden geçerken yaşanmasının da ilginç olduğunu belirtiyor. Hazine’nin düzenlediği borçlanma ihalelerine güçlü talep geldiğine dikkat çeken bankacılar, Türk tahvillerine olan yoğun ilginin altını çiziyor. Bu ilginin arkasındaki temel nedenin Türkiye’nin sunduğu, göreceli olarak, yüksek faiz olduğunu söyleyen bankacılar, “Bununla birlikte, faizin yüksek olmasının temel nedeni Türkiye’nin karşı karşıya olduğu riskler. Ancak, küresel likidite bolluğu yatırımcıları riskleri görmekten alıkoyuyor. Gün gelip küresel piyasalardan likidite çekilmeye başlandığında bu risklerin görüleceğini unutmamak gerekiyor” değerlendirmesinde bulunuyor.
Kurdaki düşüş ve piyasalardaki coşkunun bir diğer nedeni olarak da uzun bayram tatili nedeniyle yatırımcıların Türk lirasının sunduğu yüksek faizden faydalanma arayışı olarak gösteriliyor. Zira bankacılar, on günlük dolar/TL kısa pozisyonun yaklaşık 1 kuruşluk bir göreceli faiz getirisi sunduğuna dikkat çekiyor. Son olarak kurdaki düşüşte Türk şirketlerinin tatilde olmalarının da etkili olduğu belirtiliyor. Bilindiği gibi bazı Türk şirketleri yaz tatili nedeniyle faaliyetlerine ara veriyor. Diğerlerinde ise bariz şekilde yaz rehaveti hakim. Döviz piyasasında uzunca bir süredir alıcı tek unsurun ithalat ödemeleri ve döviz borçları nedeniyle şirketler kesimi olduğunu hatırlatan bankacılar, bu unsurların aktif bir şekilde yer almadığı piyasada yabancı yatırımcıların döviz satışlarının Türk lirasını değerlendirmiş olabileceğini ifade ediyor. Son aylarda önemli miktardaki yabancı girişlerine karşın, ciddi anlamda da lokal döviz talebi olduğunu ve bunun dolar/TL’nin uzun süre 3,50-3,55 bandında sıkışmasına neden olduğunu hatırlatan bankacılar, kurunda yaşanan düşüşlerin döviz ihtiyacı olan kurumlar açısından alım fırsatı sunduğunu, artan talep ile bayram tatili sonrası kurda yönün tekrar yukarı olacağını öngörüyor.
