Clarksons Research tarafından yayınlanan 2016 gemi inşa sektörü raporunda; yeni inşa siparişlerinin sayısal ve tonaj açısından son 30 yılın en düşük seviyesine indiği belirtildi. Düşük seviyedeki yeni inşa talebi, tüm gemi tiplerinde siparişleri etkileyerek tersanelerin işlerinin durma noktasına gelmesine yol açtı. Tüm bunlara karşın; kruvaziyer gemileri ve yolcu feribotlarında verilen rekor seviyede sipariş 2016’da özellikle Avrupa Tersaneleri’nin yüzünü güldürdü.
2016 yılında verilen toplam 480 yeni inşa siparişi, gemi inşa endüstrisinde son 30 yılın dip noktası olduğu söylenebilir. Konteyner ve tanker siparişlerinde büyük düşüş yaşanırken, 2016’da verilen 48 kuru yük gemisi ve 46 offshore gemisi siparişi daha önce görülmemiş negatif bir rekor olarak kayıtlara geçti. 2016 yılında verilen siparişler, gemilerin tek tek veya çift olarak sipariş edilmesiyle de dikkat çekti. Bu yıl 5 veya daha fazla gemi için sadece 10 sözleşme yapılırken, bu rakam 2015 yılında 63 sözleşme idi.
2016 yılında 1000 gt ve üstü gemi siparişi alan tersane sayısı yüzde 47 düşüş göstererek 238’den 126’ya düştü.
44 Çin tersanesinin aldığı toplam sipariş sayısı 212’de kalırken, siparişlerin tümünün kapasitesi 40 milyon cgt’ye geriledi. CGT bakımından yüzde 66’lık düşüş yaşayan Çin tersaneleri buna rağmen en çok gemi inşa eden ülke sıralamasında birinci oldu. Ancak verilen siparişler arasında dikkat çeken 30 Valemax tipi geminin sadece 4 tersane arasında paylaşılması ve bunun da toplam tonaj kapasitesinin yüzde 36’sını oluşturması geri kalan Çin tersaneleri açısından tehlike çanlarının daha şiddetli çalması anlamı geliyor.
İkinci sıradaki Kore tersanelerinden 11’i toplam 59 gemiye karşılık gelen 17,8 milyon CGT’lik sipariş aldı. Bu 2015 yılına göre yüzde 83’lük bir gerilemeye işaret ediyor. Alınan siparişlerin yüzde 97’sini tankerler ve gaz taşıma gemileri oluştururken, 2015 yılında Kore’ye hiçbir konteyner gemisi siparişi verilmemesi dikkat çekti.
Sipariş alma konusundaki üçüncü sıradaki 19 Japon tersanesi 2016’da 64 gemi siparişi aldı. Yıllık bazda tonaj bakımından yüzde 89 düşüş yaşanırken verilen siparişlerin toplam tonajı 1,3 milyon cgt’de kaldı. Japon tersanelerinin siparişlerinin yüzde 67’sini de Japon armatörlerin oluşturması, ülkenin denizcilik sektörünün zor zamanlarda ortaya koyduğu dayanışmanın göstergesi oldu.
Avrupa tersaneleri kruvaziyer siparişleriyle rekor kırdı
2016 yılında sipariş tarafında yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen; Avrupa tersaneleri aldıkları 93 geminin oluşturduğu toplam 3,4 milyon cgt tonajla rekor bir yıl geçirdi. Bu tonajdaki sipariş Avrupa tersanelerini 1999 yılından bu yana ilk kez alınan tonaj siparişi açısından Kore ve Japon tersanelerinin önüne geçirmiş oldu.
Sayısal bakımdan Avrupa tersanelerinin aldığı siparişler 2015’e göre yüzde 29 düşüş gösterse de, tonaj bakımından yüzde 33’lük bir yükseliş yaşandı. Bunda, alınan toplam tonaj siparişinin yüzde 83’ünü oluşturan kruvaziyer gemilerinde ve yolcu feribotlarında yaşanan yoğun siparişler etkili oldu. 100 bin gt üzerindeki büyük kruvaziyer gemilerindeki 15 sipariş toplam tonajın yüzde 61’ini oluşturdu. Kruvaziyer siparişlerini sadece 7 tersanenin paylaşması, bu sektördeki dikkat çekici bir unsur olarak görünüyor.
Ancak genel olarak, yeni gemi inşa sektörü açısından 2016’nın kötü bir yıl olduğu söylenebilir. Uzak Doğu ülkelerine verilen siparişlerde büyük düşüşler yaşanırken, Avrupa tersanelerini kruvaziyer sektörü ayakta tuttu. Umarız 2017, başta Türk tersaneleri olmak üzere tüm gemi inşa sektörü açısından daha iyi bir yıl olur.
