Önümüzdeki beş yıl

Levent Akson

leventakson@marinedealnews.com
Grafiklere inanır mısınız?
İnanmam derseniz bu yazının geri kalan kısmını okumayın.
Size bir ipucu versem bu yazı ilginizi çekebilir mi?  “Önümüzdeki beş yıl içerisinde navlun marketi ne olabilir?”
Umarım ilginizi çekmiştir.
Bugünlerde kuru yük marketinde iki denizci yan yana geldi mi birbirlerine ilk soruları; “ne olacak bu marketin hali?” oluyor.
Ne olacağı var mı, bundan daha kötüsü olabilir mi, kuru dökme yük armatörleri için?
BDI endeksi 500’ün altına düşmüş, dökme yük çıkışları neredeyse durma noktasına gelmiş, spot gemiler pozisyon almış demirde çıkış yüklerini bekliyor, kıpırdasalar o noktadan sonra kaybetmeye başlayacaklar. Bir önceki seneye göre dökme kuru yük deniz yolu ile taşıma değişimi sıfır olmuş, yani geçen yıl ne kadar dökme kuru yük taşınmış ise bu yıl da aynı miktar taşınmış. Umut ışığı mı? Yok vallahi!
İşte bu noktada “Clarkson Research Services Limited” bir grafik yayınladı. Ne grafik ama! Grafiğe baktığınız anda içiniz kararıyor.
Ben grafikleri severim. Üç – dört A4 sayfasında okuyacağınız ve anlamaya çalışacağınız metni küçücük bir grafik özetler size. Biraz matematik zekası ile kolayca çözebilirsiniz grafikten sayfalarca okuyacağınız metni, aynen bu grafikte olduğu gibi.
Armatör iseniz ve kalbiniz size geçmişte sıkıntı yaratmış ise bakmayın bu grafiğe çünkü önümüzdeki “beş yıl” daha ışık gözükmüyor.
Şimdi hemen vicdani savunmanızı yapıp grafiği inkar edebilirsiniz, çok da haklısınız. Son beş yıl grafik değerleri örtüşüyor diye gelecek beş yıl da örtüşecek gibi bir iddia olamaz. Olmasın da. Ama yine de gelin araştırmacıların nereden nereye vardıklarına kısa bir göz atalım.
Efendim; Clarkson Araştırma Servisi şunu ima ediyor (ama demiyor ) bu grafik ile;
Önce 1990 ile 2000 yılları arasındaki Clarksea Endeksi mavi çizgi ve aylık ortalama değerler ile grafiğe dökülüyor. Bu arada Clarksea Endeksi belirleyicilerinin; tanker dökme yük gemileri, gas taşıyıcıları ve konteyner gemileri kazançlarının ortalamaları olduğunu belirtmeliyim.
Kazançlar 1990’da zirve yapıyor, 1992 de düşüyor, 1995’de heyecan vermeyen 14000 dolar/gün seviyelerine çıkıyor, 1997’de Asya Krizi talebe darbe vuruyor, 1999’da kazançlar 10.000 dolar/gün seviyesinin altına düşüyor ve ardından derin bir durgunluk yaşanıyor.
2010’larda Clarksea Endeksinin (kırmızı çizgi) 1990’ları takip ediyor olması biraz endişe verici. 2010’daki iyi bir sene 2012’de 10.000 dolar/gün seviyelerinin altındaki kazançlar ile dibe dönüşüyor, o zamandan bu yana kazançlar artıyor ve son 12 ay 15.000 dolar/gün seviyelerinde oluyor. Çizgiler benzer gözüküyor ve istatistiksel olarak öyleler de.
1990-1995 kazançları ortalama 12.100 dolar/gün iken 2010/2015 de ortalama 12.200 dolar/gün oluyor ve araştırmacı soruyor: “Bu esrarengiz yakın korelasyon devam edecek mi?”.
Market ne zaman iyileşecek? Bugün için yanlış soru olabilir. Eğer 1990’lar rehber olacak ise cevap “nefesinizi tutmayın” olabilir diyor araştırmacılar ve olumsuzlukları sıralıyorlar; genç ve arz fazlası filo, tersane kapasitesi hâlâ arz fazlası, Çin faktörü, istikrarsız bir dünya ekonomisi, deniz ticaretindeki büyüme sadece yüzde 2. Bütün bunlar rahatsız edici şekilde 1990’ların 2010 versiyonuna benziyor. Kan donduran bir düşünce.
Son beş senedeki yakın korelasyon sadece bir tesadüf olabilir ama yatırımcıların görmezden gelemeyeceği sorulara da yol açıyor.
Clarksea Endeksinin tankerler, dökme kuru yük gemileri, gas taşıyıcıları ve konteyner gemileri kazançlarının ortalaması olduğunu ve grafiğin bu şekilde oluştuğunu vurgulamıştık.
Şimdi düşünme sırası şu anda mutlu gözüken tanker, gas taşıyıcıları ile nisbeten mutlu konteyner gemileri armatörlerinde. Bu grafikten sonra onları sonsuz bir mutluluk bekleyebilir mi?
ETİKETLER:
Bunu Paylaşın
leventakson@marinedealnews.com